برج العرب، نماد مدرنیته و لوکسگرایی در دوبی، یکی از مشهورترین هتلهای جهان است که امروزه بهعنوان یکی از شاخصترین نمادهای گردشگری امارات متحده عربی شناخته میشود. اما کمتر کسی میداند که در مسیر ساخت برج العرب ، این سازه منحصربهفرد، یک هتل قدیمی و محبوب تخریب شد تا جای خود را به پروژهای بدهد که بعدها لقب “تنها هتل هفتستاره جهان” را گرفت. این ماجرا نه تنها بخشی از تاریخ توسعه دوبی را روایت میکند، بلکه نشان میدهد چگونه این شهر برای رسیدن به جایگاه کنونی، تصمیمهای بزرگی در زمینه تغییر چهره شهری گرفته است.

هتل شیکاگو بیچ؛ قربانی توسعه
پیش از ساخت برج العرب در جزیرهای مصنوعی در نزدیکی ساحل جمیرا ، در همان محدوده یک هتل نسبتاً قدیمی به نام هتل شیکاگو بیچ قرار داشت. این هتل در دهههای ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ یکی از اقامتگاههای پرطرفدار خارجیها، کارمندان شرکتهای نفتی و گردشگران اولیه دوبی به شمار میرفت. نام “شیکاگو بیچ” درواقع از یک شرکت آمریکایی استخراج نفت الهام گرفته بود که در نزدیکی همین منطقه فعالیت میکرد.
با گذشت زمان و رشد سریع صنعت گردشگری امارات، هتل شیکاگو بیچ دیگر پاسخگوی انتظارات جدید شهر نبود. امکانات آن قدیمی شده و طراحیاش به هیچ وجه با تصویر مدرن و جاهطلبانهای که دوبی برای آینده خود ترسیم کرده بود، همخوانی نداشت. به همین دلیل در اوایل دهه ۱۹۹۰ تصمیم گرفته شد این هتل تخریب و به جای آن یک پروژه متفاوت و بسیار بزرگ ساخته شود.
آغاز یک رویا؛ ساخت برج العرب
در سال ۱۹۹۳ کلنگ ساخت برج العرب زده شد و برای این منظور بخشی از دریا نیز مهندسی و به صورت یک جزیره مصنوعی ساخته شد. پیش از آغاز پروژه، هتل شیکاگو بیچ به طور کامل تخریب گردید تا جا برای این سازه عظیم باز شود. جالب است بدانیم که در طول چند سال اول، خود پروژه برج العرب با نام موقت “Chicago Beach Hotel Project” شناخته میشد، چون مردم هنوز عادت داشتند منطقه را با نام هتل سابق صدا بزنند.
مهندسان پروژه، به سرپرستی معمار مشهور تام رایت، طرحی ارائه دادند که الهامگرفته از بادبان کشتیهای سنتی عربی (دایو) بود. هدف از این طراحی نه تنها ساخت یک هتل لوکس، بلکه خلق یک نماد شهری بود که دوبی را در نقشه گردشگری جهان تثبیت کند.

جنجالها و واکنشها
تخریب هتل شیکاگو بیچ در آن زمان با واکنشهای متفاوتی روبهرو شد. برخی از ساکنان و گردشگران قدیمی دوبی نسبت به از دست رفتن یکی از مکانهای خاطرهانگیز شهر ابراز ناراحتی کردند. هتل مذکور برای بسیاری، یادآور نخستین سالهای رشد دوبی بود و به نوعی با هویت نوستالژیک شهر گره خورده بود.
اما مقامات دوبی معتقد بودند که آینده شهر نیازمند تصمیمهای بزرگ است. آنها استدلال میکردند که حفظ هتلی قدیمی با استانداردهای پایین، مانع شکوفایی چشمانداز بینالمللی دوبی خواهد شد. این نگاه در نهایت باعث شد مسیر توسعه به نفع پروژهای بزرگتر تغییر کند.
ساخت برج العرب؛ از خاکستر یک هتل قدیمی
برج العرب در سال ۱۹۹۹ افتتاح شد و به سرعت به نماد شکوه دوبی بدل گردید. این هتل با ارتفاع ۳۲۱ متر در آن زمان یکی از بلندترین هتلهای جهان بود و به دلیل طراحی خاص، خدمات منحصربهفرد و سطح لوکس امکانات، شهرت جهانی پیدا کرد.
امروزه کمتر کسی به یاد دارد که برای ساخت این شاهکار معماری، یک هتل قدیمی قربانی شد. با این حال ردپای هتل شیکاگو بیچ هنوز در برخی منابع و خاطرات باقی مانده است. حتی در سالهای ابتدایی پس از افتتاح برج العرب، بسیاری از رانندگان تاکسی یا مردم محلی همچنان محل پروژه را با عنوان “هتل شیکاگو بیچ” معرفی میکردند.

نماد تغییر چهره دوبی
داستان تخریب هتل شیکاگو بیچ و جایگزینی آن با برج العرب، نمونهای بارز از سیاستهای توسعهای دوبی است؛ شهری که حاضر است گذشتهای کوچک را فدای آیندهای بزرگ کند. این تغییرات گسترده در نهایت باعث شد دوبی ظرف کمتر از سه دهه از یک بندر کوچک صیادی، به یکی از قطبهای گردشگری و تجاری جهان تبدیل شود.
امروز برج العرب نه تنها نماد دوبی، بلکه یکی از شناختهشدهترین سازههای جهان است. اما شاید دانستن این نکته که زیر پای این سازه مشهور، روزی هتلی ساده و قدیمی قرار داشت، به درک بهتر مسیر تحول شهری دوبی کمک کند.